Taaldenkgesprekken in het gespecialiseerd onderwijs
Iedere leerling kan worden uitgedaagd om taal te ontwikkelen. Op elk niveau in het gespecialiseerd onderwijs kunnen leerlingen worden uitgedaagd om actief mee te denken en een (waar mogelijk) mee te praten. Aan de hand van ‘krachtige kwesties’ voeren leerkrachten en leerlingen (onderling) dialogen, waarbij de taalvaardigheid, denkvaardigheid en algemene kennis worden gestimuleerd.
Bijdrage aan taalvaardigheid
Het nadenken over een krachtige kwestie doen leerlingen samen. Taal functioneert hierbij als een middel tot communicatie. De focus ligt op de inhoud, op wat de leerlingen proberen te zeggen. Dat hoeven niet direct correcte volzinnen te zijn. De krachtige kwestie daagt leerlingen uit om te reageren met de taal die ze tot hun beschikking hebben. Als ze zelf actief hun ideeën onder woorden moeten brengen, gaat hun ’taalleermechanisme’ in werking: ze merken dat ze iets nog niet weten, zijn alert op de taal die ze om zich heen horen, pikken daaruit op wat ze op dat moment nodig hebben en voegen dat toe aan hun taalkennis. Zo worden ze al denkend en pratend taalvaardiger. Dit geldt voor zowel voor cognitief sterke leerlingen als voor leerlingen met een lage cognitieve ontwikkeling.
Bijdrage aan zelfredzaamheid
Taaldenkgesprekken dragen niet alleen bij aan de taalvaardigheid van leerlingen, maar ook aan hun zelfredzaamheid. Anders dan in een leergesprek waarbij informatieoverdracht het doel is, geeft de leerkracht in een taaldenkgesprek leerlingen ruimte om zelf te denken en hun eigen ideeën onder woorden te brengen. Ze nodigt leerlingen uit om verder te praten. Ze vult niet zelf de bedoeling van een leerling verder in, maar laat de leerling dat zelf doen. Door gebruik te maken van bijvoorbeeld non-verbale reacties, prikkelende beweringen en open vragen verleidt ze leerlingen tot actieve deelname, ook al is dat soms non-verbaal. Leerlingen worden daarmee in een begeleide setting uitgedaagd om zelf oplossingen te bedenken.
Afstemmen
Taaldenkgesprekken vormen een krachtige werkvorm voor leerlingen binnen het gespecialiseerd onderwijs. Een belangrijke voorwaarde is dat de diepte van een gesprek en de mate van abstractie van het onderwerp goed afgestemd worden op het niveau van leerlingen. Ervaring leert dat leerlingen vaak meer aankunnen dan leerkrachten denken!
Meer weten over Taaldenkgesprekken in het gespecialiseerd onderwijs?
Contactpersoon gespecialiseerd onderwijs: Bé Poolman
Van een korte vraag tot uitgebreide begeleiding. Van een workshop tot studiedag(deel) of verdiepende cursus. Op je GO-school aan de slag met taaldenkgesprekken?